Ελένη ΚαραγιάννηΊσως, πρώτη φορά σε βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα ο τίτλος τόσο εύστοχα σηματοδοτεί όχι μόνο το περιεχόμενο αλλά και την τεχνική γραφής του. Και για αυτό λίγη σημασία για την αναγνωστική απόλαυση έχει η κατάταξή του σε κάποιο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος. Πρόκειται για νουβέλα, αισθηματική λογοτεχνία, ερωτική επιστολογραφία ή απλώς για ένα παιχνίδι λέξεων που στη δίνη του παρασύρεται ο αναγνώστης μαζί με τους ήρωες της ιστορίας;
Το παιχνίδι στήνεται επιδέξια από την πρωταγωνίστρια, μια γυναίκα που αναζητά τη χαμένη της συγγραφική έμπνευση, με αυστηρούς κανόνες, που συνεχώς καταστρατηγούνται, για να αποδείξουν το αδιαίρετο της ύλης και του πνεύματος, της σαρκικής και της πνευματικής ηδονής, της λογικής και της τρέλας, και που οδηγούν σε μια δυνατή ερωτική ιστορία. Ο έρωτας, που αποτελεί το κυρίαρχο θεματικό μοτίβο του βιβλίου, αναδεικνύεται σε μοχλό εσωτερικής αναζήτησης και αυτογνωσίας, που λυτρώνει από τον πόνο τους ήρωες και υποδεικνύει τον σκοπό της ύπαρξής τους.
Οι κυρίαρχες αφηγηματικές τεχνικές όπως τις γνωρίζουμε καταργούνται, αφού μέσα από την ανταλλαγή επιστολών μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, που κυριαρχεί σχεδόν σε όλο το σώμα του κειμένου, δομείται η πλοκή και εξελίσσεται η ιστορία. Ο φιλοσοφικός χαρακτήρας αυτών των επιστολών πειθαρχημένα υπηρετεί το παιχνίδι των λέξεων. Mε μεθοδολογία που θυμίζει σωκρατική διαλεκτική και μαιευτική νοηματοδοτούνται λέξεις και οροθετούνται έννοιες όπως «πόνος», «επιθυμία», «έλξη», «επαφή, «όνειρο», «ηδονή» για να δηλωθεί το ειδικό τους βάρος τόσο στην καθημερινότητα των ηρώων όσο και στη ζωή του αναγνώστη.
Η ελκυστική αρχή, το ανατρεπτικό τέλος και οι έντονες συγκινήσεις μαγνητίζουν τον αναγνώστη από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα και οι συχνές σε δεύτερο πρόσωπο αποστροφές τον καθιστούν ισάξιο με τους πρωταγωνιστές συμπαίκτη στο παιχνίδι των λέξεων. Η πρωτοτυπία του βιβλίου έγκειται στον τρόπο με τον οποίο ήδη από το οπισθόφυλλο συνειδητά επιλέγει η συγγραφέας να αλληλοεπιδράσει με το αναγνωστικό της κοινό. Όχι μόνο κατευθύνει τον αναγνώστη με υποδείξεις και οδηγίες ανάγνωσης αλλά σκαρώνει για αυτόν ένα ιδιότυπο κυνήγι θησαυρού, καλώντας τον να ανακαλύψει σε κάθε κεφάλαιο την κρυμμένη λέξη που συμπυκνώνει την πεμπτουσία του.
Η συγγραφέας αγκαλιάζει τους πρωταγωνιστές και την ιστορία τους με ματιά τρυφερή, ζεστή κι ανθρώπινη, συμπάσχει για τα πάθη τους, αγωνιά με τις αγωνίες τους, πονά με τους πόνους τους, χαίρεται με τη χαρά τους και τους επιφυλάσσει, σαν μια άλλη μοίρα θεϊκή, εκείνη την ευτυχή κατάληξη, την πραγμάτωση που καθαγιάζει την ανθρώπινη υπόσταση στην ολότητά της. Με ζωντανούς διαλόγους, με περιγραφική και εικονοπλαστική δυναμική καταγράφει τις εσωτερικές, ψυχικές διαδρομές των ηρώων της, φωτίζει τις πτυχές του χαρακτήρα τους, αποκαλύπτει τα κίνητρα των πράξεων τους και πείθει για την αλήθεια των «θέλω» τους. Μυημένη και η ίδια στο παιχνίδι των λέξεων επιλέγει λέξεις με ιδιαίτερη συγκινησιακή και συναισθηματική φόρτιση που σταλάζουν λυρισμό κι άκρατο ρομαντισμό χωρίς όμως να ολισθαίνουν σε άσκοπο μελοδραματισμό κι ευτελή εντυπωσιασμό. Την ανάγνωση βαθαίνει και το πλούσιο διακείμενο, καθώς γνωστοί ποιητές και ποιήματα, αποφθέγματα, τίτλοι βιβλίων, τραγούδια, μουσική και στίχοι διατρέχουν τις σελίδες, ντύνουν τις σκέψεις των προσώπων και διακριτικά υπαινίσσονται τις πηγές της συγγραφικής έμπνευσης.
Το «παιχνίδι λέξεων» της Γιώτας Παρισίδη είναι ένα βιβλίο αισιόδοξο που υμνεί τη ζωή στο σύνολό της, αφού το παιχνίδι των λέξεων δεν είναι άλλο από το παιχνίδι του έρωτα κι άρα από το παιχνίδι της ίδιας της ζωής. Κι οι λέξεις, άυλες, παιχνιδιάρες, αιώνιες οντότητες, στέκουν σαν πιόνια σε μια παρτίδα στημένη για δύο παίκτες που ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσουμε. Αρκεί κάποια στιγμή να αποφασίσουμε να ρίξουμε το ζάρι που σφιχτά στο χέρι μας κρατάμε!
Γλυκέ μου Κώστα,
Λέξεις και λόγια και κρυφά νοήματα. Είτε μιλάμε για ηδονή, για έλξη, για επαφή, για επιθυμίες, για οτιδήποτε… Ακόμα και για ένα αγαπημένο χρώμα. Ο καθένας μας θα έδινε διαφορετικό ορισμό. Γιατί για τον καθένα αντανακλά κι άλλα συναισθήματα. Για παράδειγμα το κόκκινο. Για μένα είναι ένα ζωντανό χρώμα, είναι το χρώμα της καρδιάς όταν χτυπάει. Ακόμα και να σταματήσει να χτυπάει, κόκκινο για μένα θα είναι. Για σένα, τι αντιπροσωπεύει αυτό το χρώμα; (σελ. 95-96)
Το “Παιχνίδι λέξεων” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή.
Βέτα Χρυσοπούλου
Μαριάννα Μακαριάν
