Τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στη Sala Ελιά στη Βέροια η παρουσίαση του συλλογικού βιβλίου “120+2 teenγραφήματα” του ΓΕΛ Μακροχωρίου”. Δείτε εδώ το κείμενο της παρουσίασης από τη φιλόλογο Ελένη Καραγιάννη.

Η γραφή είναι γενναιόδωρη με τους τολμηρούς. Κι εμείς είμαστε από τους τολμηρούς. Από αυτούς που ξεδιπλώνουν πάνω στο χαρτί κομμάτια της καρδιάς τους. Για αυτό και η γραφή σαν δώρο μάς χαρίστηκε, μας αντάμειψε για την τόλμη μας, εισέβαλε στη ζωή μας λυτρωτική για να φωτίσει τα σκοτάδια μας και να μας επιτρέψει να οραματιστούμε έναν ομορφότερο κόσμο.

Όπως ένα παιδί χαίρεται με το καινούριο του παιχνίδι και ενθουσιασμένο φωνάζει τους φίλους του να παίξουν μαζί του, έτσι περίπου πριν δύο χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 2020, στο μάθημα της λογοτεχνίας στα τότε τμήματα της Β Λυκείου μίλησα στα παιδιά για την αγάπη μου στη γραφή. «Μου αρέσει πολύ να γράφω ιστορίες», τους είπα. «Αυτό είναι το χόμπι μου. Θέλετε να γράψουμε μαζί; Ελάτε να παίξουμε με τις λέξεις». Η αλήθεια είναι πως δεν περίμενα να ανταποκριθούν έτσι γρήγορα στο κάλεσμα της γραφής. Το καθένα βέβαια με τον δικό του τρόπο και ρυθμό. Άλλα με βήμα θαρρετό, σταθερό, γρήγορο και αποφασιστικό κι άλλα με πιο αργό, δειλό και διστακτικό. Κι έτσι, γεννήθηκαν οι teenγραφείς, η συγγραφική ομάδα του σχολείου μας.

Το μάθημα της λογοτεχνίας ήταν ιδανικό για λεκτικές ισορροπίες και ακροβασίες. Μας πρόσφερε το ερέθισμα της συγγραφής αλλά και τις κατάλληλες γνώσεις. Γιατί και η Λογοτεχνία τέχνη είναι με τους δικούς της κανόνες. Στόχος μας δεν ήταν μόνο να τους μάθουμε αλλά και να τους εφαρμόζουμε με αφοσίωση και πειθαρχία μέχρι να αισθανθούμε έτοιμοι δημιουργικά να τους παραβιάσουμε. Αφηγηματικές τεχνικές, αφηγηματικοί τρόποι, εστιάσεις, οπτικές γωνίες, γλωσσικές επιλογές, σχήματα λόγου, κειμενικοί δείκτες, σκηνικό, ήρωες, πλοκή, σκηνές, κορύφωση, σύγκρουση, όλα πλέον άρχισαν να βγάζουν νόημα, να μην θυμίζουν εξετάσεις και βαθμολογία αλλά να αποτελούν όπλα στη δική μας αφηγηματική φαρέτρα. Ξεκλειδώναμε τα κείμενα ηδονικά για να γευτούμε συγκίνηση και αισθητική απόλαυση και για να βελτιώσουμε τις συγγραφικές μας ικανότητες. Με άλλα λόγια, αγαπήσαμε τη λογοτεχνία και γίναμε καλύτεροι αναγνώστες για να μπορέσουμε να γίνουμε συγγραφείς. Το πρωτογενές υλικό της γραφής μας ήταν το βίωμα και η έμπνευσή μας δεν στέρευε ποτέ. Αρκούσε μια βόλτα με το συγγραφικό μας σημειωματάριο στο χωριό, γύρω από το σχολείο, για να συλλέξουμε μυρουδιές, εικόνες, ήχους και έτοιμη  η ιστορία μας.

Γράφαμε, λοιπόν, πυρετωδώς. Η πανδημία καλά κρατούσε αλλά εμείς απτόητοι. Κι όσο, όπως λέει ο ποιητής, χωρίς περίσκεψη, χωρίς λύπη, χωρίς αιδώ μεγάλα και υψηλά τριγύρω μας έχτιζε τείχη, προσπαθούσε να κλέψει τον ζωτικό μας χώρο και να πνίξει την ανάσα μας, τόσο η συγγραφική μας πένα χάραζε τον δρόμο προς το φως και έβρισκε τα παράθυρα μέσα στις σκοτεινές κάμαρες του Webex, της καραντίνας και του εγκλεισμού, όπως άλλωστε δηλώνει και το εμπνευσμένο εξώφυλλο του βιβλίου μας.

Αναζητήσαμε στέγη για τα κείμενά μας. Δεν θα τα αφήναμε άστεγα και ορφανά να γεμίζουν το μέιλ και την επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή. Έτσι, προχωρήσαμε στην έκδοση του δικού μας ηλεκτρονικού περιοδικού, του Γράφειν. Την επόμενη χρονιά πραγματοποιήσαμε απογευματινό εξ αποστάσεως εργαστήριο δημιουργικής γραφής και ανοίξαμε το περιοδικό στα σχολεία της πόλης. Φιλοδοξία μας ήταν να μετασχηματιστεί σε μια κοινότητα εφήβων συγγραφέων και αναγνωστών, να παρακινήσει στη λογοτεχνική ανάγνωση και γραφή και να αναδείξει τη δύναμη και την ομορφιά της τέχνης του λόγου. Σήμερα το περιοδικό φιλοξενεί κείμενα εφήβων και ενήλικων συγγραφέων από όλη την Ελλάδα και βρίσκεται στις επίσημες λίστες των ηλεκτρονικών λογοτεχνικών περιοδικών. Τα καταφέραμε. Αφήσαμε σαν βαθιά πατημασιά γερό το ηλεκτρονικό μας αποτύπωμα. Αρκούσε όμως αυτό; ΌΧΙ.

Υπήρχε υλικό πολύ. Κι αυτό το υλικό έπρεπε να γίνει βιβλίο. Έπρεπε να αφήσουμε και έντυπο το αποτύπωμά μας. Γιατί οι συγγραφείς γράφουν βιβλία, από αυτά που τα πιάνεις στα χέρια σου, τα φυλλομετράς, μυρίζουν χαρτί τυπωμένο, κοσμούν βιβλιοθήκες, βρίσκονται στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Υποσχέθηκα στα παιδιά την έκδοση ενός συλλογικού βιβλίο γιατί τους έπρεπε και τους άξιζε. Ό,τι γράφουμε δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι αξιανάγνωστο και εκδόσιμο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να έχει να πει κάτι σημαντικό στο μυαλό και την καρδιά του αναγνώστη. Και τα κείμενα των παιδιών είναι σημαντικά γιατί καταγράφουν θαρρετά  τα σπουδαιότερα βιώματά τους, τους βαθύτερους πόνους και φόβους τους, τις πιο μύχιες έγνοιες και ελπίδες τους  και πετυχαίνουν τη μεγαλύτερη νοητική και συναισθηματική εμπλοκή του αναγνώστη, που καλείται να κατανοήσει την εφηβική ιδιοσυγκρασία και να ερμηνεύσει αγωνίες και αλήθειες εφηβικές.

Το συλλογικό μας έργο αποτυπώνει τη διαδρομή δύο ολόκληρων διδακτικών ετών (2020/21 και 2022/3). Τα 120+2 teenγραφήματα είναι κείμενα πεζά και ποιητικά που προέκυψαν από το μάθημα της Λογοτεχνίας και το Εργαστήρι συγγραφής και δεν στεγάζονται κάτω από μια κοινή θεματική αλλά καταπιάνονται με πολλά και διαφορετικά θέματα. Για να υπάρξει μια συνοχή και να βοηθηθεί και ο αναγνώστης εντάσσονται στις εξής κατηγορίες: Φιλοσοφείν, Μοναξιά και παρίες, Απώλειες, Οικογένειες, Σχέσεις σκοτεινές, Χριστούγεννα και χιονάνθρωποι, Όνειρα και δεύτερες ευκαιρίες, Πόλεμος, Έρωτας, Ιστορίες μυστηρίου.

Πολλά κείμενα φιλοσοφούν για τη ζωή και τις αξίες της, άλλα επικεντρώνονται στη μοναξιά και σε τύπους περιθωριακούς, εστιάζουν σε απώλειες αγαπημένων προσώπων και διαχειρίζονται τον θάνατο, αναφέρονται σε σχέσεις οικογενειακές και σε σχέσεις κακοποιητικές. Ανάσα αισιοδοξίας μέσα στο βιβλίο οι όμορφες ιστορίες για τα Χριστούγεννα και τους χιονάνθρωπους αλλά και για τα όνειρα και τις δεύτερες ευκαιρίες που κάθε άνθρωπος δικαιούται στη ζωή του. Δεν λείπουν οι αναφορές στον πόλεμο, αλλά ο έρωτας φαίνεται να έχει την τιμητική του μέσα στη συλλογή. Τέλος, πολλές είναι και οι αστυνομικές ιστορίες και οι ιστορίες μυστηρίου. Παρελαύνουν δολοφόνοι όλων των ειδών. Άλλοι τιμωρούνται, άλλοι παραμένουν μέχρι το τέλος αμετανόητοι, ψυχοπαθείς και βαθύτατα δυστυχείς.

Ο λόγος  των παιδιών προσωπικός, βιωματικός, εξομολογητικός, χιουμοριστικός και καυστικός, τρυφερός και συνάμα τραχύς και αιχμηρός, ανόθευτος, απροσχεδίαστος, ακατέργαστος, σχεδόν προφορικός, ηχηρός, εκκωφαντικός και συχνά βουβός και σιωπηλός μαγνητίζει και συγκινεί με την ειλικρίνεια και την αυθεντικότητά του.

Ωστόσο, η αξία αυτής της συλλογής δεν αποτιμάται με κριτήρια λογοτεχνικά. Κάτι τέτοιο θα την αδικούσε κατάφωρα. Η αξία της εντοπίζεται κυρίως στην τόλμη έκθεσης των έφηβων συγγραφέων. Βλέπετε, στους teenγραφείς δεν ανήκουν μόνο παιδιά του πρώτου θρανίου που έχουν γλωσσική ευχέρεια και άνεση στον λόγο αλλά και τα παιδιά του τελευταίου θρανίου, τα συνεσταλμένα, τα ντροπαλά, τα εσωστρεφή, με γλωσσικές αδυναμίες και φοβία για τα γλωσσικά μαθήματα, παιδιά που η ελληνική δεν είναι καν η μητρική τους γλώσσα. Στους teenγραφείς δεν υπάρχουν καλοί και κακοί μαθητές, καλοί και κακοί συγγραφείς. Στους teenγραφείς είμαστε όλοι ίσοι, εξίσου σπουδαίοι, ιδιαίτεροι και μοναδικοί γιατί τολμάμε να εκτεθούμε, να καταθέσουμε μπροστά σας τον νου μας, την καρδιά και την ψυχή μας και να φωνάξουμε τις αλήθειες μας όχι από ένα ιδιωτικό σχολείο, ούτε καν από ένα σχολείο του κέντρου αλλά από ένα δημόσιο, μικρό, λύκειο της επαρχίας.

Σήμερα είναι μια μέρα φωτεινή, γιορτινή, χαρμόσυνη. Σήμερα νιώθω χαρούμενη, συγκινημένη και περήφανη γιατί σε μια εποχή πεζή και αντιποιητική, με την ευαισθησία στα αζήτητα και ανθρώπους γύρω μας απαθείς και συχνά αποχρωματισμένους διανοητικά και συναισθηματικά, η λυτρωτική πένα των teenγραφέων πιστοποιεί νεότητα που δεν λιμνάζει, νεότητα που αντιμάχεται την έκφυλη πραγματικότητα με πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό.

Ευχαριστώ θερμά από τα βάθη της καρδιάς μου τους μικρούς μου συγγραφείς για το όμορφο ταξίδι κι εύχομαι το βιβλίο αυτό να μείνει πολύτιμο αναμνηστικό από τα χρόνια φοίτησης στο Λύκειο και να γίνει η αρχή για πολλά ακόμη συλλογικά αλλά και ατομικά βιβλία που θα τους υπενθυμίζουν ότι τα σκοτάδια υπάρχουν για έναν και μόνο λόγο: για να διεκδικούμε σθεναρά μια θέση στον Ήλιο.

Συλλογικό έργο των μαθητών του ΓΕΛ Μακροχωρίου

51 έφηβοι συγγραφείς ενός επαρχιακού Λυκείου και 122 κείμενα πεζά και ποιητικά, που διασταυρώνονται με τη ζωή, με το φως και τα σκοτάδια της, αναζητώντας τον δρόμο για έναν καλύτερο κόσμο.

• Έτος έκδοσης: 2022
• Σελιδοποίηση: 258
• Διαστάσεις: 14 εκ. (Μ) x 21 εκ. (Υ)
• ISBN: 978-618-5398-67-5
• Εκδότης: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΛΥΒΙ
• Τίτλος: 120+2 teenγραφήματα
• Επιμέλεια: Ελένη Καραγιάννη
• Τύπος μέσου: Έντυπο / Βιβλίο

Το βιβλίο μπορείτε να προμηθευτείτε από το σχολείο μας (ΓΕΛ Μακροχωρίου), από την ιστοσελίδα των Εκδόσεων Μολύβι, από κάποιο ηλεκτρονικό κατάστημα μέσω του Skroutz αλλά και να το παραγγείλετε από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας.